19 lipca br. do laski marszałkowskiej w Sejmie skierowany został rządowy projekt Ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych. Został on następnie przesłany w dniu 22 lipca przez Marszałka Sejmu do dalszych prac w sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju. Jakkolwiek podkreślić trzeba, że do chwili obecnej prace nad nim (tzw. pierwsze czytanie projektu) nie zostały umieszczone w planie pracy Komisji – co tłumaczyć można okresem przerwy wakacyjnej, w izbie niższej polskiego parlamentu, to nie ulega wątpliwości, że jeszcze w tym roku kalendarzowym zostanie on rozpatrzony przez Sejm. Interesującym jest, że wspomniany projekt Rady Ministrów nie doczekał się większej uwagi ze strony licznych podmiotów zajmujących się najnowszymi inicjatywami legislacyjnymi Rady Ministrów.
Zdaniem wnioskodawcy, tj. Ministra Rozwoju i Technologii potrzeba poddania nowelizacji Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych (Dz. U. z 2023 r. poz. 2160) wynika z konieczności eliminacji obecnych rozwiązań prawnych generujących wątpliwości interpretacyjne, związanych zwłaszcza z realizacją nadzoru nad działalnością biur informacji gospodarczej. Przypomnieć trzeba, że w obecnym stanie prawnym to minister właściwy do spraw gospodarki sprawuje nadzór nad działalnością wspomnianych biur. To do jego kompetencji należy zatwierdzanie obowiązującego w danym biurze regulaminu zarządzania danymi czy też przeprowadzania kontroli. Zastrzec wszakże trzeba, że czyni to w uzgodnieniu z Ministrem Sprawiedliwości, jak i Prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Według wnioskodawcy obecna ocena funkcjonowania przepisów Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych wypada pozytywnie, nie mniej na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat zidentyfikowano obszary wymagające zdaniem rządu zmian.
Zagadnienia związane z udostępnianiem informacji gospodarczych w krajowym porządku prawnym są obecne już od 2003 roku. Dotychczas najważniejszymi ustawami regulującymi wspomnianą problematykę są wspomniana ustawa z dnia 9 kwietnia 2010 roku oraz nowelizująca Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie innych ustaw w celu dochodzenia wierzytelności (Dz. U. poz. 933, z późn. zm.). W uzasadnieniu do analizowanego projektu ustawy zdefiniowano kilka zasadniczych kwestii, które zostaną poddane zmianie w wyniku uchwalenia nowej ustawy. Po pierwsze, obecnie brak jest informacji o podmiotach, które faktycznie uzyskały informacje gospodarcze od któregoś z czterech biur informacji gospodarczych działających w Polsce na temat konkretnego przedsiębiorcy lub konsumenta. W projekcie proponuje się ustanowienie obligu zawierania, w rejestrze zapytań, informacji o podmiocie, któremu ujawniono informacje gospodarcze. Po drugie, zidentyfikowano brak odpowiedniej wiedzy po stronie uczestników obrotu gospodarczego na temat zasad działania oraz oferty biur. W szczególności problem ten dotyczy podmiotów chcących skorzystać z usług biura jednorazowo. Trudności generuje również uzyskanie wiedzy o cenach za poszczególne usługi. Rozwiązaniem ma być publikowanie przez biura na stronach internetowych informacji o wysokości opłat, nie będzie on miał wszakże charakteru zamkniętego. Innymi słowy, dane biuro będzie mogło stosować inne opłaty za czynności zawarte w Ustawie, bowiem dopuszcza ona taką możliwość.
Problemy rodzi również kwestia ewidentnego braku spójności przepisów Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. z innymi aktami prawnymi, w szczególności zaś z Ustawą z dnia 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 285, z późn. zm.) oraz Ustawą z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2024 r. poz. 572). W projekcie proponuje się uzupełnienie katalogu informacji gospodarczych, które mogą zostać przekazane do biura informacji, o adres do doręczeń elektronicznych podmiotu niebędącego konsumentem.
W końcu zwrócono także uwagę na zbyt sformalizowany i utrudniony dostęp do informacji gospodarczych i informacji z rejestru zapytań przez podmioty nadzorowane przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Zmiana przepisów jest również niezbędną dla uzyskania dostępu do danych przez jednostki podległe Ministrowi Obrony Narodowej. Obecnie, co może wydać się zaskakujące, MON nie dysponuje takimi uprawnieniami. Ustawa nowelizująca zapewni poszerzenie grupy podmiotów uprawnionych do otrzymywania informacji gospodarczych oraz informacji z rejestru zapytań o Szefów Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego oraz Komendanta Głównego Żandarmerii Wojskowej, komendanta oddziału Żandarmerii Wojskowej lub upoważnionych przez nich żołnierzy. Biorąc pod uwagę obecne wyzwania związane z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, również w obszarze zamówień realizowanych na rzecz resortu obrony narodowej, kluczowe wydaje się uzupełnienie przepisów w tym obszarze. Planuje się, że nowa ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.
